Op 18 juni 2018 werd Esmah Lahlah benoemd tot partijonafhankelijk wethouder van Tilburg en nu is ze de nummer 2 op de gecombineerde lijst van GroenLinks/PvdA voor de landelijke verkiezingen. Aan De Linker Wang vertelt ze graag iets meer over hoe dat zo gelopen is.
In 2018 werd Esmah, toen 39 jaar oud, tot haar eigen verrassing wethouder van Tilburg. Ze was geen lid van een partij, had geen politieke aspiraties en genoot van haar werk als docent en onderzoeker aan de Universiteit van Tilburg en de Hanzehogeschool in Groningen. Toch was er toen al iemand die in haar een goede wethouder zag. Hij stelde haar de vraag: “Mag ik je cv doorsturen? Er is een vacature voor wethouder.”
De persoon die in haar een wethouder zag, werd daarin direct bevestigd, want de sollicitatiecommissie nodigde haar uit voor een gesprek. Esmah vertelt dat ze in dat voorjaar onbevangen aan de procedure begon: “Ik ervaarde de gesprekken niet als sollicitatiegesprekken, maar praatte in die drieënhalve week gewoon met heel veel mensen over allerlei interessante ontwikkelingen in Tilburg.” In die gesprekken werd het haar wel duidelijk dat ze met haar kennis en ervaring een positieve bijdrage aan de stad zou kunnen leveren.
Gerichte maatregelen
Dr. Esmah Lahlah studeerde ontwikkelingspsychologie en deed onderzoek naar geweld in afhankelijkheidsrelaties. Daarnaast was ze docent bij de opleiding Victimology & Criminaliteit Justice. Geweld is geen op zichzelf staand probleem. Volwassen geweldplegers hebben als kind vaak zelf geleden onder huiselijk geweld. Door stress gaan mensen eerder over tot geweld en armoede is vaak de oorzaak van stress. Dit intergenerationeel patroon van kindermishandeling en jeugdcriminaliteit blijkt moeilijk te doorbreken. Maar wie als wethouder verantwoordelijk wordt voor de portefeuille arbeidsparticipatie, bestaanszekerheid, integratie en asiel, heeft de mogelijkheid met gerichte maatregelen de beschermende factoren te versterken, zodat geweldplegers en slachtoffers anders leren omgaan met hun geliefden en hun primaire emoties.
Esmah werd gekozen en aanvaardde haar benoeming tot wethouder met die portefeuille. Ze zegt: “Tilburg is echt míjn stad, een fantastische stad, op zes na de grootste van Nederland.” In de gesprekken die ze toen voerde, ervaarde ze de veerkracht van de stad en van de inwoners. Ze merkte dat mensen hun zorgen willen delen en zich open durven opstellen. Ze hoorde dat ze hun verantwoordelijkheid willen nemen en zich willen inzetten voor hun stad. Dat maakte dat ze vol overgave begon aan het partijloze wethouderschap in Tilburg. Spijt heeft ze nooit gehad: “Het wethouderschap is eervol en fantastisch. De persoon die mij vroeg mijn cv door te sturen blijf ik altijd dankbaar.”
Het is Esmah gelukt om als wethouder daadwerkelijk de koers in Tilburg te verleggen als het gaat om het doorbreken van armoede. Mensen krijgen perspectief geboden, worden betrokken en gehoord bij vragen als: waar zie je jezelf over een paar jaar, hoe kun je daar komen en hoe kan de gemeente je daarbij helpen? Ze zegt: “Met scholing en werk wil ik bestaanszekerheid realiseren voor onze inwoners. Wie een extra steuntje in de rug nodig heeft, moet op die steun kunnen rekenen. Gelijke kansen zijn niet vanzelfsprekend. Ik wil me inzetten voor wie kwetsbaar is.”
De positie van partijloze wethouder maakte dat ze een verbindende rol had en bij alle partijen welkom was. Een fantastisch begin, maar na verloop van tijd begon het toch te knagen: “Overal welkom, maar nergens thuis, dat was eenzaam.” Om politiek onderdak te vinden heeft Esmah gesprekken gevoerd met de partijen waarmee ze zich het meest verbonden voelde. Daardoor werd nog duidelijker waar die voor stonden en wat hen van elkaar onderscheidde. Ze zegt: “GroenLinks sprong er duidelijk uit. Ik voel me thuis bij de speerpunten in het beleid over bestaanszekerheid en klimaat.”
“Wil je structureel iets wijzigen, dan moet je naar Den Haag”
De overstap
En dan nu afscheid nemen van de gemeentepolitiek in Tilburg voor de overstap naar de landelijke politiek in Den Haag. Esmah wil het beleid, zoals dat nu in Tilburg wordt gevoerd, graag verder brengen. De positieve ervaringen die ze daar hebben met een nabije en perspectief biedende overheid, ziet ze graag breed toegepast. Ze zegt: “Dat voel ik als mijn missie. Wil je structureel iets wijzigen, dan moet je naar Den Haag.”
In Tilburg heeft ze lieve en warme reacties gehad op haar kandidaatstelling. In haar periode als wethouder is ze nooit onheus bejegend, behalve een keer toen het over haar hoofddoek ging. Ze zei: “We gingen in gesprek en werden het niet eens. Dat kan.” Familie en vrienden hebben haar altijd gesteund en doen dat ook nu. Ze zegt het nog maar een keer: “Ik voel met alles wat in me is dat ik dit moet doen.” Ondanks de ervaring die sommige kinderen hebben opgedaan met een moeder in de politiek, zegt Esmahs dochter van veertien: “Jij hebt een missie. Als jij het niet doet, wie doet het dan wel?”
Opvoeding, geloof en waarden
Alhoewel Esmah vindt dat geloof iets persoonlijks is, wil ze de lezers van De Linker Wang wel iets over haar opvoeding en beleving daarin vertellen. Als kind woonde ze in Helmond in een kwetsbare wijk met werkeloosheid en armoede. Ze ging er naar een – voor zover ze zich herinnert – Rooms Katholieke basisschool in de buurt. Ze hoorde klasgenoten praten over de communie en het vormsel en op school werd kerst gevierd. “De liedjes die we toen leerden, ken ik nog.” Zelf werd ze Islamitisch opgevoed, kreeg Arabische les en vierde het Suikerfeest en het offerfeest. Het gezin ging met enige regelmaat naar de moskee en haar vader reciteerde uit de Koran. Esmah: “Ik heb warme gevoelens bij mijn opvoeding en heb mijn kinderen ook weer zo opgevoed.”
Van wat ze leerde op de basisschool en meekreeg in haar opvoeding vindt ze de waarden het belangrijkste: zorgen voor elkaar, verantwoordelijkheid nemen en de goede dingen doen. Voor Esmah geldt dat het geloof haar daarbij houvast geeft en momenten biedt om extra stil te staan bij de belangrijkste waarden in het leven. Ze voelt zich bevoorrecht met haar opvoeding, de lieve mensen om zich heen en de kansen die ze heeft gekregen: “Die gun ik iedereen en daar wil ik me voor inzetten.”
Tekst: Ina Huisman