In Parijs werd in november herdacht dat honderd jaar geleden de Eerste Wereldoorlog eindigde. Nederland was neutraal en speelde geen rol in het conflict. Toch vergeten we die periode niet, vanwege het belang voor de wereldgeschiedenis.
In de (online) samenleving van tegenwoordig bestaat het recht om vergeten te worden, waarbij bedrijven de plicht hebben om online gegevens van mensen te wissen. Als er een recht is om vergeten te worden, is er dan ook een recht om niet vergeten te worden, zoals we doen bij een Wereldoorlog? Misschien niet zo sec voor een persoon, maar een aantal rechten en plichten moeten we als samenleving niet vergeten.
Advocaat Pim Fischer zet zich in voor de rechten van ongedocumenteerden; mensen die zonder de juiste papieren in Nederland verblijven. De overheid heeft de plicht om ook voor hen te zorgen, stelt Fischer. Van een andere orde is het recht op afvalligheid, zoals Boris van der Ham dat noemt. Mensen moeten er ook bewust voor kunnen kiezen als ze niet willen geloven: ook dat is geloofsvrijheid.
Hoewel het niet formeel is vastgelegd is, moet het recht zijn om niet vergeten te worden er eigenlijk ook voor mensen zijn. De voorbeelden zijn er; denk aan de actie voor het kinderpardon, of het kerkasiel in Den Haag. Wie ook niet vergeten mogen worden, zijn TBS’ers. Een ontmoeting tussen hen en mensen die niet vastzitten levert verrassende inzichten op.
Een blik in de toekomst is lastig, maar voor volgende generaties moeten we niet vergeten om de aarde leefbaar achter te laten. Schone energie en een duurzame landbouw zijn daar kernelementen in. Jacomijn Pluimers van het Wereld Natuurfonds pleit voor landbouw die hand in hand gaat met de natuur.
Greetje Witte-Rang, theoloog en binnen GroenLinks actief in de werkgroep duurzame vrede, heeft een boodschap voor de Tweede Kamerfractie van haar partij. Waar GroenLinks zich regelmatig kritisch opstelt tegenover het vluchtelingenbeleid, zou die kritische houding ook moeten gelden voor het bijdragen aan militaire interventies en het toepassen van geweld. ‘Onze bijdrage moet op een fundamenteler vlak liggen’, zegt ze. Door kritische vragen te blijven stellen en te wijzen op lessen uit het verleden.
Deze editie van De Linker Wang is wat dikker dan normaal. Alle verhalen in dit winternummer dragen een boodschap van verlangen naar verandering in zich. Voor die verandering zijn we zelf verantwoordelijk, dus moeten de handen uit de mouwen. Naast rechten, plichten en deugden, is het misschien vooral de hoop op een betere wereld die mensen hiertoe in staat stelt.
Bas Joosse, eindredacteur