‘Jarenlang ben ik lid geweest van GroenLinks, maar door de discussie in de Tweede Kamer over het ritueel slachten ben ik in 2012 afgehaakt. Wat een hardheid. De gevoeligheid voor levensbeschouwing is nagenoeg verdwenen in GroenLinks.’ Dit zegt Karin van den Broeke, voorvrouw van de Protestantse Kerk in Nederland in dit nummer van De Linker Wang.
Inmiddels is de vooruitstrevende predikante lid geworden van het CDA ‘ook om de partij te kunnen aanspreken op zijn uitgangspunten’. Ze voegt daar onmiddellijk aan toe: ‘Dat valt niet altijd mee.’ Met deze toevoeging blijft Van den Broeke in verbinding staan met de mensen die de politieke vertaling van hun spiritualiteit of levensovertuiging vooral terug zien bij progressieve partijen als GroenLinks.
Bastiaan Verberne uit Den Haag sluit met zijn observaties aan bij het gevoel dat Karin van den Broeke heeft. Maar als gelovige voelt hij zich juist thuis bij GroenLinks. Wel neemt hij binnen de partij een opkomend secularisme waar. Deze tendens ervaart hij als overdreven omdat religie de maatschappij juist ook veel goeds te bieden heeft, bijvoorbeeld op sociaal terrein. ‘Echte liberalen zouden vooral moeten kijken naar de output en niet zo geobsedeerd moeten zijn door een dankwoord aan God of Allah.’
Geloof en spiritualiteit leiden tot sociale actie maar dragen ook bij aan de bewustwording rond ecologie en duurzaamheid. De christelijke biologen Arjen Schoonhoven en Alfred Slomp ontwikkelden de workshop ‘God in de supermarkt’. Daarin maken zij mensen in kerken bewust van hun consumptieve gedrag in relatie tot duurzaamheid en eerlijke handel. En voor lokale kerkgemeenschappen is de Toolkit Duurzaam Kerkbeheer ontwikkeld waarover Peter Siebe in dit nummer uitleg geeft.
Dat ook traditionele wereldgodsdiensten inspiratie kunnen bieden voor vernieuwing op ecologisch gebied, leek Wubbo Ockels (1946-2014) te zijn ontgaan. Hij had aan het einde van zijn leven een nieuw universeel duurzaamheidsgeloof voor ogen. Zolang aanhangers van de diverse wereldreligies zelfgenoegzaam en naar binnen gekeerd zijn, is dat overigens een begrijpelijk verlangen voor een bevlogen astronaut als Ockels was.
De kunst is dat mensen inzien waarnaar hun geloof verwijst. Zoals Karin van den Broeke zegt: ‘Waar komt het op aan? Wanneer komt het leven zelf in het geding?’ Deze open houding vanuit de kerk kan linkse en liberale politici uitnodigen om zichzelf wat meer ontspannen te verhouden tot godsdienst en religie. De vraag is natuurlijk wat uiteindelijk meer of minder meevalt. Zijn dat linkse en liberale politici die zich schuldig maken aan eenzijdig secularisme? Of zijn het de christendemocraten die de rem blijven zetten op duurzame ontwikkeling en gelijke kansen? De tijd zal het leren.
Theo Brand,
eindredacteur