De islamitische vastenmaand ramadan is bij het verschijnen van dit nummer in volle gang en eindigt met het Suikerfeest op vrijdag 17 juli. Het is een periode van bezinning en spiritualiteit voor moslims. Redacteur Nadine Huiskes verzamelde foto’s over de ramadan en schreef het fotoverhaal in het hart van dit blad. Ook interviewde zij de Haagse moslima Sabra Rahiembaks die als medewerker van de Koninklijke Marechaussee is geschorst vanwege – althans zo lijkt het – haar geloofsovertuiging. Het is bijzonder om te lezen hoe Sabra met respect voor zichzelf en voor anderen niet bij de pakken neerzit en zich inzet voor de gemeenschap.
Zou het vasten en bidden in deze periode Sabra kracht geven? Nora Asrami doet onderzoek naar geloofsovertuigingen en -praktijken onder Marokkaans-Nederlandse moslimjongvolwassenen. Zij sprak in 2014 veel jonge moslims die hun best deden om de Ramadan ten volle te ervaren. ‘Deze generatie is in staat om een nieuwe invulling te geven aan de islam in Nederland,’ meent Asrami in haar artikel. ‘Zij doen niet alleen volop mee in de samenleving; zij kunnen als smaakmakers en wegbereiders gezien worden.’
Dialoog blijft van groot belang, stelt theoloog Tom Mikkers. Want religie heeft diverse verschijningsvormen en kan soms schuren met moderne liberale waarden. Mikkers is secretaris van de Remonstranten, een vrijzinnig kerkgenootschap. Hij schreef diverse boekjes waaronder Het voelt echt goed. Spiritualiteit van de verdraagzaamheid. Reden voor De Linker Wang om Mikkers te interviewen. Hij markeert duidelijk zijn positie. Maar niet zonder dialoog met andersdenkenden, zoals toekomstige HBO-zorgprofessionals met een islamitische achtergrond die serieus de vraag opwerpen of je zorg aan homo’s mag weigeren.
De maatschappelijke dialoog gaat vaak over waarden met betrekking tot de persoonlijke levenssfeer, maar zou wat De Linker Wang betreft ook moeten gaan over de vraag hoe we onze maatschappij inrichten. Hoe verdelen we kennis, macht en geld? De Hoogezandse SP-wethouder Peter Verschuren pleit voor een ‘wettelijk geregelde basissolidariteit die in overeenstemming is met de rijkdom in ons land’. Hij schreef een boek over het fenomeen voedselbank. Hij ziet de voordelen en hekelt tegelijk het gebrek aan sociale gerechtigheid dat ten grondslag ligt aan het fenomeen voedselbank.
Een morele kwestie in dezelfde categorie is de kwaliteit van ons gevangeniswezen. Voormalig justitiepredikant Roel Knol ziet dat bezuinigingen de gevangenissen minder humaan maken en dat resocialisatie van gedetineerden een sluitpost wordt. Ook vrijwilligerscoördinator Harry van Til vindt dat de overheid zich te sterk terugtrekt en het lot van gedetineerden te makkelijk neerlegt bij het particulier initiatief.
Doen we het samen of is het ieder voor zich? Misschien zouden politici en beleidsmakers wat meer moeten gaan mediteren of vasten. De bezinning die moslims ervaren tijdens de ramadan, of christenen in de veertigdagentijd, of spirituele zinzoekers op weer andere manieren, maakt mensen duidelijk dat zij geen eiland zijn – of met gelijkgestemden een eiland vormen. De wereld is groter en je hebt de ander nodig. Dat vraagt om dialoog. Zolang mensen de dialoog zoeken, gaan spiritualiteit en levensbeschouwing hand in hand met maatschappelijke en politieke vernieuwing.
Theo Brand, hoofdredacteur